Nawóz azotowy to rodzaj nawozu mineralnego, w którym głównym składnikiem odżywczym jest azot (N). Azot jest jednym z kluczowych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin. Nawozy azotowe są szeroko stosowane w rolnictwie, ogrodnictwie i leśnictwie, aby zwiększyć plony oraz poprawić jakość upraw. Azot odgrywa ważną rolę w produkcji białek, enzymów i chlorofilu, co wpływa na zdrowie i wygląd roślin.
Jednak nadmierne stosowanie nawozów azotowych może prowadzić do zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych. Ma to negatywny wpływ na jakość wody oraz zdrowie ludzi i ekosystemów wodnych. Dlatego ważne jest stosowanie nawozów azotowych z umiarem, zgodnie z zaleceniami producenta i ekspertów.
Nawozy azotowe mogą być stosowane jako nawozy dolistne, doglebowe lub na powierzchnię gleby. Różne rodzaje nawozów azotowych różnią się tempem uwalniania azotu, co wpływa na ich skuteczność w zwiększaniu plonów.
Azot w nawozach występuje w trzech formach:
Amonowej (N-NH4+)
Amidowej (N-NH2)
Azotanowej (saletrzanej – N-NO3-)
Każda z form azotu w nawozach charakteryzuje się innym sposobem działania:
Forma azotanowa: Łatwo wymywana z gleby, dlatego stosuje się ją jako nawóz pogłówny podczas intensywnej wegetacji.
Zastosowanie odpowiedniej formy nawożenia azotem zależy głównie od aktualnych potrzeb roślin. Wiosną najlepiej stosować dwie różne formy azotu, np. formę amonową i amidową.
Nawozy azotowe są stosowane, gdy roślinom brakuje azotu. Niedobór azotu objawia się karłowaceniem, blaknięciem zielonych części roślin oraz chlorozy na starszych częściach.
Nawozy amonowe są zazwyczaj stosowane przedsiewnie.
Nawozy azotanowe stosuje się pogłównie.
Nawozy amidowe najlepiej sprawdzają się przy aplikacji dolistnej.
Saletra amonowa (azotan amonu) składa się z formy azotanowej i amonowej azotu, co sprawia, że ma uniwersalne zastosowanie zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Na glebach obojętnych i zasadowych amoniak może się ulatniać, dlatego zaleca się stosowanie saletry z przykryciem gleby. Saletrzak, mieszanka azotanu amonowego i węglanu wapniowego, działa podobnie do saletry amonowej, ale słabiej zakwasza glebę.
Mocznik to uniwersalny nawóz azotowy w postaci białych granulek, stosowany zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Zawarta w nim amidowa forma azotu działa wolniej niż w saletrze, szybciej przyswajana jest przez liście i może być stosowany dolistnie. Mocznik bardziej zakwasza glebę niż saletra amonowa.