Schowek 0
Twój schowek jest pusty
Koszyk 0
Twój koszyk jest pusty ...
Strona główna » Do przeczytania/obejrzenia » Jak obniżyć koszty produkcji mleka?

Jak obniżyć koszty produkcji mleka?

Data dodania: 21-03-2016
Jak obniżyć koszty produkcji mleka?
Prof. dr hab. Adam Traczykowski
 
             Niesprzyjające warunki pogodowe ubiegłego roku, obniżające znacznie ilość i jakość pasz objętościowych, kary za przekroczenie kwot mlecznych, znaczny import mleka przerzutowego i produktów mlecznych z innych krajów Europy, w dużym stopniu wpłynęły na opłacalność produkcji mleka. Znaczna redukcja cen mleka w sprawiła, że wielu hodowców zastanawia się nad sensem dalszego utrzymania krów lub inwestowania w ten sektor.

            Oczywiście najprostszym sposobem jest zmiana żywienia na oszczędniejsze, efektem czego jest rezygnacja z „mlekopędnych” dawek pokarmowych, głównie pasz treściwych, dodatków paszowych uzupełniających, środków higieny, protekcji racic itp. Czy mają rację?

            W maju ubiegłego roku minął kilkuletni okres prosperity w hodowli krów mlecznych, który sprawił znaczne zmiany w mentalności hodowców. Uwierzyli oni, że można osiągać bardzo wysokie wydajności, często kosztem zdrowia i wczesnego brakowania zwierząt. W kilku kolejnych numerach Poradnika Rolniczego chciałbym zwrócić uwagę  Czytelników na istotne zagadnienia, które mogą umożliwić  wyprodukowanie mleka taniej i zdrowiej.

            Biorąc pod uwagę takie czynniki jak: żywienie, utrzymanie, rozród, odchów cieląt i jałówek oraz innych sądzę, że podstawową rolę powinno odgrywać prawidłowe zarządzanie stadem, obejmujące takie elementy jak:
  • podział na grupy technologiczne,
  • ocenę kondycji ciała – BCS,
  • ocenę żywienia i strukturę dawki pokarmowej,
  • ocenę kału i moczu,
  • ocenę tabulogramu,
  • występowanie chorób metabolicznych, wymienia i racic,
  • fachowe doradztwo zootechniczno-weterynaryjne.
             Indywidualne żywienie krów w dużym stadzie, oparte na wyliczonych dawkach pokarmowych zwierząt, jest w praktyce niemożliwe. Alternatywnym rozwiązaniem jest żywienie grupowe, gdzie dawka powinna pokrywać zapotrzebowanie „średniej” krowy w grupie technologicznej. Krowy nie potrafią same regulować pobrania pasz zgodnie ze swoimi potrzebami, dlatego musi to zrobić hodowca.
Podział na grupy technologiczne powinien  wynikać ze stanu fizjologicznego oraz różnych potrzeb pokarmowych krów, ich wydajności, wyrównania stada i względów organizacyjnych. Na dużych fermach o przydziale do określonej grupy technologicznej decyduje poziom produkcji mlecznej w różnych fazach laktacji, wielkość wozu paszowego i możliwości organizacyjne.

            Stosowane w niedużych gospodarstwach indywidualnych żywienie bardzo często jest  nieprecyzyjne, ponieważ podział na grupy technologiczne jest utrudniony nie tylko z uwagi na brak wozów paszowych oraz  dużą pracochłonność, ale przede wszystkim odpowiedniego „przesuwania” krów w poszczególnych grupach  na  stanowiskach. Często się zdarza, że obok siebie stoi krowa od której pozyskuje się 6-8 kg mleka oraz dająca ponad 40 kg.  Ta pierwsza sięga pyskiem do „sąsiadki” pobiera jej paszę treściwą.  Prowadzi to u niej do odkładania tłuszczu, a u drugiej do osłabienia laktacji lub na skutek braku energii do stłuszczenia wątrobowego, a nawet ketozy. W każdym przypadku są to bardzo duże, nieuzasadnione koszty.

            Przy utrzymaniu na uwięzi warto stworzyć 3 grupy krów, które będą utrzymywane oddzielnie: zasuszone, od 3 tygodnie przed do 4 tygodni po wycieleniu oraz grupę laktacyjną z uszeregowaniem krów pod względem ich wydajności. Z pewnością taki podział pozwoli na karmienie PMR, a następnie dokładne dozowanie pasz treściwych dla poszczególnych krów w zależności od ich wydajności. Można w ten sposób nie tylko zaoszczędzić na paszy treściwej, ale również zapobiec otłuszczeniu krów. Łatwiej jest również suplementować „ z ręki” aktywne dodatki paszowe, zwłaszcza  witaminy i substancje energetyczne.

            Wielu hodowców  nie zdaje sobie sprawy jak istotnym jest utworzenie grupy krów zasuszonych na 7-8 tygodni przed planowanym wycieleniem. Z reguły przeprowadzane jest zasuszenie przed osłoną antybiotyków, zmienia się dawkę pokarmową i mamy „spokój” z krową do porodu. Okazuje się jednak, że ten spokój może kosztować bardzo dużo, bowiem poród może przebiegać bardzo ciężko, zostaje łożysko, pojawia się porażenie poporodowe, a następnie ketoza lub przemieszczenie trawieńca. Jednostki chorobowe, które kosztują ponad 1000 PLN.Może nawet dojść do wyeliminowania krowy ze stada.

           Czy możemy temu zapobiec? Tak, ale musimy pamiętać, ze profilaktyka okresu przedporodowego kosztuje trochę więcej czasu. Okres zasuszenia jest niezbędny do stworzenia w organizmie odpowiednich warunków do szybkiego wzrostu i rozwoju płodu, prawidłowego porodu i okresu poporodowego, zapobiegania schorzeń metabolicznych, jak również wysokiej produkcji mleka.
W pierwszym rzędzie należy krowę przygotować do zasuszenia:  ocenić BCS (ocenę kondycji), jakość mleka (szczególnie liczbę komórek somatycznych oraz % białka i % tłuszczu), występowanie chorób metabolicznych (np. zespołu stłuszczenia wątrobowego) i innych.
Radykalna zmiana dawki pokarmowej z laktacyjnej na zasuszeniową może prowadzić do niedożywienia płodu, a w przypadku  otłuszczonych krów do wystąpienia zespołu  stłuszczenia wątrobowego, a nawet ketozy. W przypadku niekorzystnych wyników komórek somatycznych, należy ustalić rodzaj drobnoustrojów wywołujących zapalenie, a następnie zastosować ukierunkowane leczenie oraz  dezynfekcje wymion.

           Okres zasuszenia rozpoczyna się wykonaniem ostatniego doju, po którym stosowana  jest antybiotykoterapia zasuszeniowa (DC). Aby nie dopuścić do wnikania bakterii środowiskowych należy zabezpieczyć końcówki strzyków osłonkami wewnętrznymi lub zewnętrznymi. Bardzo dobre wyniki, jak wynika z ryciny 1, można uzyskać stosując DRY DIP.
alt

Krowy zasuszane należy obserwować, jednakże unikać obmacywania wymienia (częsty grzech hodowców), aby przez dotyk lub ucisk nie doprowadzić do wytworzenia oksytocyny  pobudzającej proces ponownego wytwarzania mleka. Należy również pamiętać, że okres zasuszenia nie powinien być czasem poprawiania kondycji. Nie zaleca się odchudzania zwierząt, ponieważ  nie pozwala na to układ hormonalny. Należy ograniczyć podaż pasz energetycznych i mlekopędnych, a zwiększyć podaż balastowych pasz słomiastych. I tu pojawia się kolejny problem. Słoma powinna być bardzo dobrej jakości i pocięta na odcinki 3-5 cm. Kto potnie słomę i jakim sprzętem? To pytanie jest prawie zawsze bez odpowiedzi.

            Istotne znaczenie w kosztach utrzymania krów, jak również ewentualnych profitach odgrywa okres przejściowy (-3 tygodnie przed porodem). Często obserwowanym zjawiskiem w tym okresie jest spadek apetytu, niekiedy znaczny. Tłumaczy się to zwykle wypełnieniem jamy brzusznej przez płód i wody płodowe, co utrudnia pracę żwacza. Jednakże w wielu pracach naukowych oraz obserwacjach wykazać można, że dodatek melasy czy gliceryny może pobudzać apetyt. Szczególnego znaczenia nabiera  podawanie w tym okresie wlewek energetyczno-witaminowych-mineralnych, jak również suplementacja wit.E i selenu.

            Otłuszczone krowy, przy niedoborze energii pod koniec okresu zasuszenia, zaczynają się stłuszczać, czyli pobierać energię z „boków ciała”. W początkowej fazie tego procesu niedobory energetyczne są niewielkie i z każdym dniem się zwiększają. Aby złagodzić skutki tego procesu można zastosować  w niedużej ilości (150-500 ml/szt/dz) płynnego dodatku energetyczno-witaminowo-mineralnego o pobudzającym działaniu aromatyczno-smakowym np. VITRA ENERGY PREMIUM. Z jednej strony krowy będą pobierały więcej karmy, a z drugiej otrzymają energię dla łagodzenia zespołu stłuszczenia wątrobowego.

            W porównaniu z wczesnym okresem zasuszenia, zapotrzebowanie energetyczne krowy w końcowym okresie zasuszenia wzrasta o około 20%, przy jednoczesnym spadku pobrania suchej masy paszy nawet o około 30%.

           Bardzo często hodowcy zapominają, że w ostatnich 3 tygodniach ciąży występuje znacznie zwiększenie zapotrzebowania na energię, co jest związane ze wzrostem płodu, rozwojem gruczołu mlekowego, produkcją siary, namnażaniem populacji bakterii amylolitycznych i rozpoczęciem cyklu płciowego. Stopniowe zwiększanie energii w dawce pokarmowej powinno niwelować zmniejszone pobieranie paszy i coraz wyższe zapotrzebowanie. Należy jednak pamiętać, aby pasze treściwe podawać stopniowo, zwiększając ich ilość i jednocześnie uzupełniać energię poprzez dawkowanie tłuszczu typu Inert i płynnych dodatków paszowych.

           Powyższy sposób zadawania paszy pozwala mikroflorze żwacza na przygotowanie się do  pasz skarmianych po wycieleniu, jak również zapobiega występowaniu pierwotnych schorzeń metabolicznych. Ograniczenie skutków stłuszczenia wątrobowego  będzie skutkowało po porodzie lepszym apetytem w pobieraniu  paszy i dobrym jej wykorzystaniem. Ma to również pozytywny wpływ na stan zdrowotny krów w okresie poporodowym.

           Bardzo ważnym elementem żywienia w okresie zasuszenia i przejściowym jest prawidłowe zbilansowanie składników mineralno-witaminowych. Niestety „oszczędności” sprawiają, że hodowcy rezygnują z tego „luksusu” narażając krowy i cielęta na wiele schorzeń okołoporodowych. W kolejnym artykule postaram się przybliżyć Czytelnikom błędy popełnione bezpośrednio przed i po porodzie.

 

Przejdź do strony głównej Wróć do kategorii Do przeczytania/obejrzenia
USTAWIENIA PLIKÓW COOKIES
W celu ulepszenia zawartości naszej strony internetowej oraz dostosowania jej do Państwa osobistych preferencji, wykorzystujemy pliki cookies przechowywane na Państwa urządzeniach. Kontrolę nad plikami cookies można uzyskać poprzez ustawienia przeglądarki internetowej.
Są zawsze włączone, ponieważ umożliwiają podstawowe działanie strony. Są to między innymi pliki cookie pozwalające pamiętać użytkownika w ciągu jednej sesji lub, zależnie od wybranych opcji, z sesji na sesję. Ich zadaniem jest umożliwienie działania koszyka i procesu realizacji zamówienia, a także pomoc w rozwiązywaniu problemów z zabezpieczeniami i w przestrzeganiu przepisów.
Pliki cookie funkcjonalne pomagają nam poprawiać efektywność prowadzonych działań marketingowych oraz dostosowywać je do Twoich potrzeb i preferencji np. poprzez zapamiętanie wszelkich wyborów dokonywanych na stronach.
Pliki analityczne cookie pomagają właścicielowi sklepu zrozumieć, w jaki sposób odwiedzający wchodzi w interakcję ze sklepem, poprzez anonimowe zbieranie i raportowanie informacji. Ten rodzaj cookies pozwala nam mierzyć ilość wizyt i zbierać informacje o źródłach ruchu, dzięki czemu możemy poprawić działanie naszej strony.
Pliki cookie reklamowe służą do promowania niektórych usług, artykułów lub wydarzeń. W tym celu możemy wykorzystywać reklamy, które wyświetlają się w innych serwisach internetowych. Celem jest aby wiadomości reklamowe były bardziej trafne oraz dostosowane do Twoich preferencji. Cookies zapobiegają też ponownemu pojawianiu się tych samych reklam. Reklamy te służą wyłącznie do informowania o prowadzonych działaniach naszego sklepu internetowego.
ZATWIERDZAM
Korzystanie z tej witryny oznacza wyrażenie zgody na wykorzystanie plików cookies. Więcej informacji możesz znaleźć w naszej Polityce Cookies.
USTAWIENIA
ZAAKCEPTUJ TYLKO NIEZBĘDNE
ZGADZAM SIĘ